در این مقاله به تجزیه و تحلیل سیستم نوین خنک‌کاری و تهویه گلخانه توسط شرکت معروف گلخانه‌سازی prinsgroup می‌پردازیم. طراحی این گلخانه به‌صورت نیمه‌باز است. دریچه‌هایی روی سقف آن کار شده و متشکل از لوله‌های هوایی است که در زیر بستر گلخانه تعبیه شده‌اند. این لوله‌ها دارای حفره‌هایی هستند که هوا را خارج می‌کنند و به فن‌های محوری متصل شده‌اند که هوا را به درون لوله‌ها می‌دمد.
فن‌ها در یک اتاقک چسبیده به گلخانه قرار دارند که از یک طرف همسایه‌ی گلخانه است و از طرف دیگر به محیط بیرون راه دارد. از طرف گلخانه پنجره‌هایی در نزدیکی خط وتر قرار گرفته است که هوای گلخانه را از بالا به داخل اتاقک هواساز می‌کشد و از سمت بیرون دریچه‌های پد قرار دارند که در زمان مورد نیاز بازشده و با مکش، هوا را از روی پد خیس عبور داده و مرطوب و خنک می‌کند (اجزا مختلف این سیستم در تصاویر مشخص است).
زمانی که دریچه‌های پد بسته باشد، فن‌ها نقش گردشی دارند و هوای گلخانه را از دریچه‌ی بالا گرفته و به لوله‌های هوایی زیر بستر می‌دهند. لوله‌های زیر بستر هوا را به علت فشار مثبت از زیر به گیاهان می‌دهد و جریانی رو به بالا به علت فشار منفی در بالای گلخانه ایجاد می‌شود. در این حالت دو جهت عمده‌ی جریان وجود دارد: جریان پایین به بالا از حفره‌های لوله‌های هوایی تا سطح دریچه‌ی اتاقک هواساز و جریان افقی در طول گلخانه از شروع دریچه‌ی هواساز به بالا. با این شرایط هوای گلخانه به‌خوبی به گردش در می‌آید و دمای همگنی را ایجاد می‌کند. این حالت مناسب زمستان است.
در حالت دیگر دریچه‌های بالا بسته می‌شوند تا تمام هوای مکش از روی پد عبور کند و این هوای سرد و مرطوب به لوله‌های هوایی زیر بستر تزریق شود. همچنین در این مرحله که هوا به زیر تزریق می‌شود و دریچه‌ی بالایی اتاقک ترکیب بسته‌شده است، دریچه‌های بالای گلخانه باز می‌شوند تا هوای گرم از بالا خارج‌شده و هوای سرد از پایین به گلخانه وارد شود. در این حالت جریان هوای داخل گلخانه از پایین به بالا است و به همین دلیل دما همگن نیست ولی خنک کاری و تأمین رطوبت سریع‌تر اتفاق می‌افتد. ضعف این حالت وجود جریان پایین به بالا است که بهترین جریان هوا برای گیاه نیست. البته استفاده از این حالت برای زمانی است که بار خنک کاری زیاد و نیاز به بیشترین عملکرد سیستم باشد.
در حالت بعدی پنجره‌ی بالای اتاقک ترکیب هوا باز می‌شود و پنجره‌ی پدها نیز باز می‌ماند. در این حالت هم‌زمان با تزریق هوای سرد و مرطوب هوای گلخانه نیز به گردش در می‌آید و همگن‌شدن آن سریع‌تر رخ دهد. این حالت دو اشکال حالت قبلی را رفع کرده است.
1. جریان افقی برای به گردش درآمدن هوا در طول گلخانه ایجادشده است که باعث همگن شدن دما در حین سرمایش و تأمین رطوبت آن می‌شود.
۲. اختلاف دمای زیاد بین هوای گرم و سرد (بیش از ۵ درجه) رخ نمی‌دهد و لایه‌ی مرزی حرارتی ایجاد نمی‌شود که از ترکیب شدن طبیعی هوا در گلخانه جلوگیری کند و ترکیب شدن اجباری هوای گلخانه را نیز با تأخیر روبرو کند.
در نتیجه این مرحله علاوه بر کاهش مصرف انرژی در مجموع هوا را همگن‌تر خنک می‌کند. در صورتی که هوای بیرون خنک باشد دریچه‌های پد به مقدار کمی باز می‌شوند تا هوای کمتری از روی پد عبور کند و دریچه‌های بالای اتاقک ترکیب باز و هوای مرطوب به کانال‌های زیرین تزریق می‌شود. اشکال اینجاست که در صورت بیشتر بودن جریان سیرکوله، دریچه‌های سقف هوای گرم را به بیرون انتقال نمی‌دهند بلکه هوا را به داخل می‌کشند، مگر اینکه گلخانه درز نداشته باشد و از ساخت خوبی برخوردار باشد.
در مجموع کنترل دما و رطوبت هوا و تهویه گلخانه به خوبی انجام می‌شود. با یک سری فن نه تنها هوای تازه به گلخانه تزریق می‌شود بلکه گردش هوا در گلخانه نیز رخ می‌دهد. نیمه‌باز بودن این سیستم تهویه به تأمین کربن دی‌اکسید بهتر برای گلخانه می‌انجامد. همچنین این سیستم در مصرف انرژی و آب صرفه‌جویی می‌کند.
در کل این سیستم بسیار کارآمد است ولی روی گلخانه‌ای که به صورت اصولی و بهینه ساخته شده باشد. به عنوان مثال نباید درز و نشت روی سازه‌ی گلخانه وجود داشته باشد تا بتوان جهت جریان دریچه‌ها را به خوبی کنترل کرد. همچنین باید حفره‌های هوایی تمیز نگاه داشته شوند و تعمیر و نگهداری کانال‌ها مرتب انجام شود. جریان رو به بالا بهترین جهت جریان هوا برای گیاه نیست، ریشه‌ها را بیشتر از برگ‌ها خنک می‌کند درحالی‌که ریشه باید گرم‌تر بماند و همچنین برگ حرارت بیشتری می‌بیند و نیاز به خنک کاری بیشتری دارد. البته جریان افقی نیز در گلخانه شکل می‌گردد که تا حدی این امر را جبران کرده است. به علت خروج هوا از سقف،زمانی که در گلخانه از شید زیر خط وتر استفاده شود جریان خروجی هوا با اختلال مواجه می‌شود.
مطالب مرتبط
در سال 1386 برای اولین بار در ایران سیستم مه پاش گلخانه را با محاسبات و طراحی دقیق، اجرا نمودیم. پس از مدتی زمینه‌ی کار خود را در حوزه‌های دام و طیور، صنایع و معادن و مصارف خانگی گسترش دادیم. پس از حدود یک دهه فعالیت، بیش از 2 میلیون مترمربع از گلخانه‌های کشور را به سیستم مه پاش مجهز و در مجموع بیش از 500 پروژه در داخل و خارج از کشور در زمینه‌های گوناگون اجرا کردیم. به پشتوانه اعتماد مشتریان، بهبود گستر یزد یکی از بزرگترین واردکنندگان قطعات سیستم مه پاش در ایران میباشد و این قطعات را با برندهایAvid, Vesi, Enomist و BGY عرضه می‌کند.
© All rights belong to Behbood Gostar Yazd co.
